In geval van ontslag door de werknemer
Er is sprake van ontslag nemen wanneer de werknemer besluit de arbeidsovereenkomst te beëindigen. Daarbij moet de werknemer zijn ontslag bij zijn werkgever aankondigen door middel van een brief die de werkgever moet ondertekenen, of beter nog, per aangetekende en ondertekende brief. De werknemer is niet verplicht de redenen voor zijn ontslag op te geven.
De opzeggingstermijn
De werknemer kan niet zomaar ontslag nemen en de deur achter zich toetrekken. De aankondiging van ontslag doet een opzeggingstermijn ingaan tijdens dewelke je onder dezelfde voorwaarden moet blijven werken. Het is echter ook mogelijk om een minnelijke schikking met jouw werkgever te treffen. Je bent daartoe niet verplicht, maar als jouw werkgever gelooft dat hij jouw diensten niet meer nodig heeft, kunnen jullie samen een overeenkomst ondertekenen om de opzegtermijn te verkorten. Bijvoorbeeld als je het land verlaat of direct bij een nieuwe werkgever begint.
De opzeggingstermijn gaat in op de datum die in de ontslagbrief is vermeld, en de duur ervan hangt af van de duur van jouw dienstverband als werknemer bij de organisatie. De maximumduur is in ieder geval 13 weken. Onderstaande tabel geeft aan hoe lang de opzegtermijn is, afhankelijk van jouw anciënniteit.
Werkloosheid
Wanneer je het bedrijf waar je werkte verlaat, zal jouw werkgever je verschillende documenten moeten overhandigen, waaronder het bekende C4-formulier. Dat wordt gebruikt om jouw aanvraag voor een werkloosheidsuitkering na het verlies van jouw baan te rechtvaardigen. In dat geval zal het document echter vermelden dat je zelf ontslag hebt genomen. Als je ontslag neemt, ben je in principe vrijwillig werkloos. Deze status ontneemt je het recht op een werkloosheidsuitkering gedurende maximaal 52 weken.
Daarom spreken veel werknemers met hun werkgever af om het formulier “in onderling akkoord” in te vullen en de reden voor de beëindiging van de arbeidsovereenkomst niet als ontslag te presenteren. Indien de RVA echter ontdekt dat het inderdaad om een ontslagneming ging, of dat je ontslag hebt genomen met het specifieke doel een werkloosheidsuitkering te kunnen ontvangen, zonder het doel een nieuwe baan te vinden, word je de uitkering ontzegd.
Bijzondere gevallen
Er zijn echter enkele specifieke situaties waarin ontslag gerechtvaardigd kan zijn zonder dat het als vrijwillige werkloosheid wordt beschouwd. Bijvoorbeeld als je vindt dat jouw werkgever de voorwaarden van jouw contract niet nakomt, of niet zorgt voor elementaire welzijnsmaatregelen op het werk (druk, pesterijen, ongezonde arbeidsomstandigheden, enz.) In dit geval is het altijd het beste om contact op te nemen met de HVW of jouw vakbond voordat je ontslag neemt, om er zeker van te zijn dat je niet wordt gestraft voor het op eigen houtje verbreken van jouw contract.
In geval van ontslag door de werkgever
Als jouw werkgever besluit je arbeidsovereenkomst te beëindigen, heet dat ontslag krijgen. De redenen voor dit ontslag staan vermeld op het C4-formulier en kunnen dus van invloed zijn op het besluit van de HVW om je al dan niet een werkloosheidsuitkering toe te kennen. In geval van ernstig wangedrag kan je bijvoorbeeld jouw werkloosheidsuitkering gedurende een bepaalde periode niet ontvangen.
Vergoedingen
Net als in het geval van ontslag nemen, moet een opzegtermijn in acht worden genomen vóór de effectieve datum van jouw ontslag. De duur van de opzeggingstermijn hangt ook af van jouw anciënniteit. Veel werkgevers verwachten echter niet dat je jouw werk naar behoren en bereidwillig blijft doen terwijl je jouw opzegtermijn doet. Sommigen zijn zelfs bang voor wraakacties en ontnemen je liever de toegang en de machtigingen om geen risico’s te nemen.
Als de werkgever beslist om jouw arbeidsovereenkomst meteen te beëindigen, zonder dat je jouw opzegtermijn moet doen, moet hij jou een ontslagvergoeding betalen. Deze vergoeding komt overeen met het loon waarop je normaal recht hebt gedurende de periode van de opzeggingstermijn die niet voldaan is.
Bovendien is de werkgever verplicht jou, indien je daarom vraagt, de officiële redenen voor jouw ontslag mee te delen. Als de werkgever weigert, moet ook een vergoeding worden betaald die overeenkomt met twee weken loon. Deze regel kan echter gemakkelijk door de werkgever worden omzeild door vage redenen op te geven, zoals “niet geschikt”.
Werkloosheid
Als jouw werkgever je ontslaat om redenen buiten jouw wil, ben je onvrijwillig werkloos, een toestand waardoor je in aanmerking komt voor een werkloosheidsuitkering. Jouw werkgever moet dan je C4-werkloosheidsbewijs overhandigen, dat je bij de HVW moet indienen om jouw uitkering te ontvangen.
Bijzonder geval: ontslag wegens grove schuld
In geval van een ernstige fout van jouw kant is de werkgever vrijgesteld van de betaling van een ontslagvergoeding. Deze ernstige fout moet uitdrukkelijk worden vermeld in het C4-werkloosheidsbewijs. Dat betekent dat de instantie die jouw werkloosheidsuitkering betaalt je ook een sanctie van maximaal 52 weken kan opleggen, waarin je geen recht op een uitkering hebt.
