Om Belgen te helpen bij problemen van banken en andere financiële instellingen, is het Garantiefonds gecreëerd. Maar wat is dit fonds precies? Wat is haar concrete functie? Voor hoeveel bent u verzekerd als uw bank failliet gaat? Er zijn nogal wat vragen die u uzelf moet stellen. TopCompare.be beantwoordt ze allemaal.
1. Wat is het Garantiefonds?
Het Belgische depositogarantiesysteem, ofwel het Garantiefonds, is van toepassing op alle banken en andere financiële instellingen in België en zorgt ervoor dat uw (spaar)geld in het geval van een faillissement is beschermd. Alle banken in België zijn verplicht zich aan te sluiten bij het Garantiefonds, maar het is belangrijk te controleren onder welk systeem uw bank valt. Zo vallen de meeste banken die actief zijn in België onder het Belgische Garantiefonds, terwijl tegoeden van buitenlandse banken weer onder een ander waarborgstelsel vallen (ook al heeft de bank in kwestie een bijkantoor in België). Best kijkt u dus goed tot welk fonds u zich moet wenden in het geval van problemen.
De financiering van het Belgisch Garantiefonds wordt gerealiseerd door de bijdrage die iedere aangesloten financiële instelling levert.
2. Wat zijn de gegarandeerde bedragen? Wat is de vergoeding van het Belgisch Garantiefonds?
Zit u bij een Belgische bank, dan is al uw geld op al uw zichtrekeningen, spaarrekeningen, termijnrekeningen en kasbons samen gewaarborgd tot €100.000 per bank en per persoon – en dus niet per rekening. Heeft u bijvoorbeeld een gezamenlijke rekening, dan vergoedt het Garantiefonds beide houders van de rekening ieder tot maximaal €100.000. Let wel: het saldo van een gemeenschappelijke rekening wordt in gelijke delen toebedeeld aan de medehouders.
Voorbeeld
U bezit €180.000 op een rekening als uw bank failliet gaat. Dankzij het Garantiefonds bent u verzekerd van €100.000. De overige €80.000 verliest u.
Onderstaand vindt u een diagram met verschillende scenario’s:
| Bank 1 | Bank 2 | Bank 3 | Garantie | ||
|---|---|---|---|---|---|
| Alleenstaande | Voorbeeld 1 | €180.000 | €0 | €0 | €100.000€ |
| Voorbeeld 2 | €90.000 | €120.000 | €0 | Bank 1 : €90.000 Bank 2 : €100.000 Totaal : €190.000 (van €210.000) | |
| Voorbeeld 3 | €150.000 | €95.000 | €200.000 | Bank 1: 100.000€ Bank 2 : 95.000€ Bank 3 : 100.000€ Totaal : 295.000€ (van 445.000€) | |
| Koppel (met ieder een eigen account) | Voorbeeld 1 | €175.000 + €145.000 | €0 | €0 | €100.000 + €100.000 = €200.000 |
| Voorbeeld 2 | €95.000 + €25.000 | €15.000€+ €45.000 | €0 | Bank 1 : €0 Bank 2 : €100.000 + €0 Totaal : €100.000 (van €280.000) | |
| Voorbeeld 3 | €85.000 + €120.000 | €155.000 + €0 | €105.000 + €150.000 | Bank 1 : €0 + €100.000 Bank 2 : €100.000 Bank 3 : €100.000 + €100.000 Totaal : €400.000 (van €615.000) | |
| Koppel (met ieder een eigen account + één gezamenlijke rekening) | Voorbeeld | A : 35.000€ B : 95.000€ Gezamenlijke rekening : 15.000€ | 0€ | 0€ | A : €35.000 + de helft van €15.000 (ofwel € 42.500) B :€ 95.000 + de helft van €15.000 (ofwel €102.500, echter met beperkte bescherming tot €100.000) |
Als u meer dan €100.000 op dezelfde rekening heeft, of meerdere rekeningen bij dezelfde financiële instelling, dan zal het Garantiefonds u compenseren voor de eerste €100.000.
3. Wat zijn de voorwaarden van het Garantiefonds?
3.1 Depositogarantie
In geval van faillissement van uw financiële instelling, vergoedt het Garantiefonds u tot €100.000. Het is echter mogelijk om in enkele omstandigheden een tijdelijke verhoogde bijkomende bescherming van €500.000 per persoon en per kredietinstelling te verkrijgen. Dat geldt bijvoorbeeld voor kapitalen die komen uit de verkoop van een woning, de uitkering van een groepsverzekering, een uitbetaling aan slachtoffers van een misdrijf, of een erfenis.
Tot 2019 kan de betalingstermijn van het Garantiefonds tot 20 werkdagen bedragen, maar er zijn plannen om dit efficiënter te maken: op 1 januari moet deze periode verlaagd zijn tot 7 werkdagen. U heeft recht op de garantie als u titularis (eigenaar) bent van het beschermde product en als het vermogen niet wordt vermeld op de lijst met uitsluitingen. Deze uitsluitingen zijn:
- Het vermogen van publieke overheden;
- Het vermogen van de staat;
- Activa van financiële instellingen (zoals verzekeringen of banken);
- Deposito’s die alleen kunnen worden vrijgegeven voor de terugbetaling van een woonlening (van de instelling die de aanbetaling heeft gedaan);
- Obligaties of andere bankschuld uitgegeven of opgericht sinds 02/07/2014 (voor obligaties en andere effecten gelden andere regels);
- Elektronisch geld en de daaruit voortvloeiende fondsen.
Om de verschillende beschermde instellingen te kennen, evenals de uitsluitingen, aarzel dan niet om de website van het Garantiefonds te raadplegen.
Wat betreft de bescherming van activa betreft het:
- Stortingen op zichtrekeningen, spaarrekeningen en termijnrekeningen, ongeacht de valuta;
- De gelddeposito’s van de verschillende beleggers die wachten op een transactie of opdracht;
- Obligaties en bankobligaties uitgegeven vóór 2 juli 2014;
- Nominatieve of gedematerialiseerde kasbons.
3.2. Garantie bij coöperatieve vennootschappen
Een coöperatief bedrijf is een organisatie waarvan de leden gemeenschappelijke doelen en waarden delen. Volgens de FOD Economie onderscheid dit soort organisatie zich aanvankelijk van commerciële bedrijven. Er zijn twee soorten coöperatieve vennootschappen: coöperatieve vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid (CVBA) en coöperatieve vennootschappen met een onbeperkte aansprakelijkheid (CVOA).
De uitgegeven aandelen worden beschermd door het Garantiefonds op voorwaarde dat er een garantieaanspraak is ingediend. Institutionele partners hoeven zich echter nooit zorgen te maken: elke fysieke partner heeft een garantie van €100.000 (per persoon en per coöperatief bedrijf).
3.3. Garantie bij levensverzekering
Wat met uw spaargeld kan gebeuren, kan ook gebeuren met uw levensverzekering. Indien uw verzekeraar u niet meer kan betalen, geniet u bescherming van het Bijzonder Beschermingsfonds (het Garantiefonds voor levensverzekeringen), weer tot een plafond van €100.000 (per persoon en per verzekeringsmaatschappij). U hoort binnen drie maanden terugbetaald te worden.
Niet iedere verzekeraar kan profiteren van bovengenoemde garantie: enkel tak-21 verzekeringen (een levensverzekering met kapitaalgarantie) zijn namelijk onder dit specifiek waarborgstelsel toegelaten. Alle verzekeringsinstellingen die onder het Belgisch recht vallen, zijn sinds 1 januari 2012 verplicht zich aan te sluiten bij het Bijzonder Beschermingsfonds. Bent u aangesloten bij een buitenlandse verzekering? Bekijk dan goed wat uw rechten zijn – niet alle landen in Europa hebben momenteel dezelfde regels over garantie bij levensverzekeringen.
4. Wat zijn de beschermde activa?
4.1. Activa bij de bank bank
Indien u geld hebt bij de bank, dan bent u gedekt to €100.000. Dus, of nu nu een zichtrekening, spaarrekening of certificaten van aandelen bezit: u bent altijd tot dat plafond gedekt. Hetzelfde geldt voor de kasbons die geregistreerd staan op effectenrekeningen. Het maakt niet uit welke valuta uw kapitaal heeft. Voor effecten zoals aandelen en obligaties bestaan andere beschermingsmaatregelen.
4.2. Activa bij een verzekeraar
Als u besluit uw vermogen aan uw verzekeraar toe te vertrouwen dan wordt u ook vergoed in het geval van een faillissement. De vergoeding bedraagt hier ook €100.000 per verzekerde en per verzekeraar. De producten die worden beschermd zijn:
- Verzekeringsbons
- Pensioenspaarverzekering (gekoppeld aan een belastingvoordeel);
- Spaarverzekering;
- Levensverzekering (normaliter met een belastingvoordeel).
4.3. Effectenrekeningen
Effecten betreffen aandelen, obligaties, en alle andere beleggingsproducten. Indien een bank of een financiële instelling faillissement zou aanvragen, zouden uw effecten worden gecompenseerd. Omdat ze niet tot de instelling toebehoren, maar tot de klant, worden ze in dat geval overgedragen aan een andere instelling.
Let wel: indien er tijdens overdracht van de effecten problemen optreden (bijvoorbeeld frauduleuze praktijken), dan bent u tot €20.000 verzekerd.
4.4. Activa in een kluis
Heeft u activa in een kluis zitten? Weet dan dat deze goed beschermd zijn. Dat betekent dat ze in uw bezit blijven en dat de bank ze in geen geval kan verkrijgen. Ook hier vergoed het Garantiefonds tot €100.000 per persoon en per financiële instelling.
